ADHD
Zespół kinetyczny opisywany zgodnie z obowiązująca w Polsce klasyfikacją ICD-10 popularnie nazywany jest nadpobudliwością psychoruchową lub zgodnie z klasyfikacją amerykańską — ADHD (zespół zaburzeń uwagi z nadaktywnością (attention-deficit/hyperactivity disorder).
Zaburzenie to cechuje się trudnościami z koncentracją uwagi, nadruchliwością i impulsywnością w stopniu utrudniającym funkcjonowanie dziecka bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju.
Diagnozę ADHD najczęściej stawia się między 6. a 9. rokiem życia dziecka. Objawy stają się wyraźne między 5. a 7. rokiem życia, ale bardzo często dopiero w szkole jest to zauważane głównie dlatego, że
wszystkie trzy objawy osiowe ściśle wiążą się temperamentalnymi cechami, które mają duży wpływ na relacje z otoczeniem.
Zwykle najwcześniej dostrzegana jest nadruchliwość. Dziecko jest bardziej ruchliwe od rówieśników,
nie jest w stanie usiedzieć na miejscu, nie potrafi spokojnie bawić się ani odpoczywać, wykonuje nerwowe ruchy rąk i/albo nóg, często jest nadmiernie rozgadane oraz hałaśliwe.
Są badacze, którzy twierdzą, że najwcześniejsze objawy ADHD można zauważyć już w łonie matki.
Już w okresie przedszkolnym zauważamy u dziecka zachowania impulsywne, wynikające z deficytów hamowania reakcji.
Dziecko nie jest w stanie powstrzymać się przed działaniem, wchodzi przez to w konflikty, łatwo się obraża, ma trudność z przystosowaniem do nowych sytuacji. Bodźce na które są narażone wywołują natychmiastową reakcję motoryczną i emocjonalną, bez względu na jej uzasadnienie w danej chwili.
Gdy dziecko trafia do szkoły na plan pierwszy wysuwają się problemy z koncentracją uwagi. U dziecka z ADHD trwałość uwagi jest bardzo mała, a przerzutność – nadmierna, co powoduje zmniejszoną zdolnością do koncentracji na jednym zjawisku przez dłuższy czas. Dziecko takie nie nie stosuje się do instrukcji, nie słucha uważnie. Ma trudność z zapamiętaniem co miało zrobić.
Otoczenie postrzega je często jako agresywne, bo nie mają problem z powstrzymaniem się od natychmiastowego zaspokajania potrzeb.
A czy wiadomo coś o przyczynach tego problemu? Są bardziej genetyczne, wrodzone, czy psychologiczne? A może uszkodzenie mózgu podczas porodu?
W świecie nauki nie ma pełnej zgody co do mechanizmów powstawania ADHD. Najczęściej wskazuje się na wysoką odziedziczalność tego zaburzenia, u rodzeństwa dzieci z ADHD zaburzenie to występuje 3–4 częściej, niż u rodzeństwa dzieci bez tego zaburzenia. Nie spotkałam jednak dotąd badań, które jednoznacznie wskazywałyby na związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy określonymi wariantami genów, a występowaniem ADHD.
Ważnym, branym pod uwagę elementem są też czynniki środowiskowe – uszkodzenie układu nerwowego, urazy okołoporodowe, niska waga urodzeniowa, wczesne infekcje mózgu czy czynniki psychospołeczne.